Incö m’völ comensà a èd cóme i pregàa i nòs’ vècc. Ol prim laùr de saì l’è che lur, fina a quarant’agn fà, prima del Concìlio Vaticà Segónd, i à sèmper dovràt ol latì, perchè chès-ce i éra i prescrissiù de la Césa Catòlega per i sante mèsse, i batésem, i fönerài, e ‘mpó töte i litürgìe öficiài. Però la zét, per sò cönt, la disìa a’ di preghiére ‘n de la sò lèngua, de spèss in rima, per tègnele mèi a mét. Ol Lüige Föria de la Val Seriana l’iscrìv, presèmpe, che quando i bergamàsch i ‘ndàa a fà vìsita ai sò mórcc in di capsàncc i ressitàa issé:
”Ànime sante
”L’aqua santa la me bagna E i éra tance e dièrse öna de l’ótra i preghiére che s’cöntàa sö, s-cetì, zùegn e vècc, prima de ‘ndà ‘n lècc. I Pàter, Àve e Glòria di rosare e di penitènse i éra dóca ‘n latì; però del momènt che ‘l bergamàsch l’è mia apéna ü dialèt, “bù per parlà de pïerù” (cóme l’à dicc öna ólta, co la spössa sóta ‘l nas, ol professùr piemuntés Gianlüige Becaréa a la trasmissiù del dopomesdé sö RAI 3, Paròla Mia), ma l’è öna lèngua precisa e compléta, che la pöl dì töt chèl che gh’è al mónd, òi lassàv la mé versiù di orassiù piö famuse, e che mé dóvre quando ‘ndó ‘n césa a pregà.
|
|
Mama Maréa |
Àngel cüstode Àngel de Dio che te sé ‘l mé cüstode, dàm ol tò consèi, e tègnem in riga, sèmper sóta la tò protessiù. Mé, che te só stacc assegnàt (stacia assegnada) de l’amùr sènsa fì del nòst Signùr Àmen |
|
|
Glòria La sées glòria al Pàder, al Fiöl e al Sant Ispéret, tat in prensépe quat a la fì, adèss e sèmper, per töcc i sècoi di sècoi Àmen |
Sògn pacìfech Signùr, dàga ai nòs’ mórcc ü sògn pacìfech e tègnega ‘mpéssa la tò löm, fina che ‘m se troerà, töcc insèma, con Té, ‘n Paradìs. Àmen |
|
|
Pàder Nòst Pàder Nòst che te sé ‘n cél a l’ sées santificàt ol tò nòm, a l’ vègne ‘l tò règn, la sées facia la tò olontà, tat in cél quat in tèra. Dàm incö ‘l pà de töcc i dé; perdùnem i nòs’ pecàcc, compàgn che nóter a m’ perduna chi di óter. Tègnem franch, sàe e generùs, de lontà del diàol. Àmen |
Pàternòster in Bergamasch Pàder nòst che te sé in cél a'l sìes santificàt ol tò nòm, a'l vègne 'l tò règn, la sìes facia la tò olontà cóme in cél, isé 'n tèra. Daga 'ncö ol nòst pà de töcc i dé e pàghega i nòscc débecc cóme nóter m' ghi paga ai nòscc debitùr faga mìa börlà in tentassiù, ma sàlvega del mal. Amen. |
Signùr, me ó ‘n lècc Signùr, me ó ‘n lècc con grand rispèt, co Spirito Sant, co l’àngel biànch, co la Vergina Maria co i mórcc in compagnia. Se morèss, se cadèss la mé anima ‘ndo la ‘ndarès? Pöderèss dì che l’è colpa mia. Gesù, Giuseppe, Maria: va dùne ol cör e l’anima mia. Gesù Giuseppe, Maria: assistetemi nell’ultima mia agonia. Gesù, Giuseppe, Maria: spiri in pace con voi l’anima mia! |
Urasiù per i mòrcc Anime sante, anime purgante, ------------------------------------------------------- |
|
|
E adèss, se amò gh’è ergü, che l’pènsa che ‘l bergamàsch l’è mia la manéra giösta per parlàga al Signùr, ghe regórde che ‘nfina la Madóna, ol trédes de mas del méla növsènt-quarantaquàter, quando la gh’à parlàt con d’öna s-cetina ai Gére de Bunàt, la gh’à dicc: “Adelàide, iga mia pura: mé só la Madóna.” Sé, Lé l’à pròpe üsàt ol bergamàsch, mia ‘l italià o ‘l latì! Perchè ‘l Signùr quando l’è egnìt sö la tèra e l’à catàt fò la Palestina, Lü co la sò zét a l’ predicàa in aramàico, mia ‘n gréco o ‘n latì: e amò adèss Dio, che l’völ bé a töte i sò creatüre, quando l’völ fàs capì, l’dóvra sèmper la lèngua piö sincéra, chèla de l’ànima de ognü.
|
|
Bèrghem, ol dés de mas del duméla e tri (10 maggio 2003) Gioancarlo Giaàss |
|